welzijn & zorg

“Gevaarlijk? Hier gebeurt helemaal niets”

Winteropvang op Antwerpse hogeschoolcampus
27.02.2016
Foto's
Bob Van Mol

In opdracht van het OCMW organiseren de Karel de Grote Hogeschool en Free Clinic nog tot eind maart winteropvang op de campus Stadswaag in Antwerpen. Dak- en thuislozen kunnen er elke zaterdag en zondag terecht van 10 tot 15 uur.

Een moderne stadcampus van een hogeschool midden in de stad. Het is niet direct de plaats waar je veel beweging verwacht op een druilerige wintermiddag. Sinds december vorig jaar vind je er nochtans vrijwilligers, studenten en dak– en thuislozen. Ze vinden er elkaar voor een babbel, kop koffie of een dak om onder te schuilen.

Ervaringsleren

Opleidingshoofd orthopedagogie Katrien Verlinden: “Eerstejaarsstudenten van de opleiding worden er uitgedaagd om hun grenzen te verleggen via het ‘ervaringsleren’. Ze maken iets mee waar ze nog geen kennis mee gemaakt hebben of wat bij hen wat ongemakkelijk aanvoelt. We vragen de studenten om goed te beseffen wat de ervaring met hen doet en open te staan voor nieuwe dingen, los van vooroordelen. Als docenten coachen we de studenten en moedigen we ze aan om die uitdaging aan te gaan en ook echt in gesprek te gaan met de mensen ter plaatse en zich niet weg te stoppen achter de afwas of andere praktische taakjes.”

Vicky Bocklandt is docent verslavingszorg: “Het is voor studenten een eerste confrontatie met wat de job inhoudt: een kans om te ontdekken of het hen ligt of net niet. Het is goed als mensen na de ervaring een andere weg kiezen.

In onze lessen en overal daarbuiten gaan we uit van een basisrespect voor mensen en hun verhaal. Als hogeschool willen we iets betekenen voor de stad, we zijn geen eiland. Het mooie aan dit project is dat we van theorie naar praktijk gaan en verbindingen maken met de buurt.

Voorzieningen zijn vaak terughoudend om eerstejaarsstudenten te ontvangen in hun werking, met de argumenten dat ze nog te jong en onervaren zijn om met kinderen of kwetsbare jongeren om te gaan. Hier heerst openheid voor iedereen, ook voor studenten”, zegt Bocklandt.

Gedurende de winter komen hier zo’n 120 personen, waarvan een derde een ernstige verslavingsproblematiek heeft. Dolores Serrano van Free Clinic: “Er wordt eten gekocht of we krijgen producten waarvan de houdbaarheidsdatum net niet is overchreden. Er is zelf een restaurant dat elke avond de overschotjes komt brengen. Ook gasten gaan op zoek naar mogelijkheden.

Het contact met de buurt is van groot belang. Als mensen kennismaken met onze werking en begrijpen wat de bedoeling is, weten ze dat ze nergens bang voor hoeven te zijn. Ook voor de studenten kan het een eyeopener zijn. Je ziet al gauw wie het makkelijker heeft om zich tussen de mensen te begeven en contact te maken.”

“Mensen denken soms dat werken met daklozen of mensen met een verslaving een gevaarlijke bezigheid is. Die mythe kunnen en moeten we ontkrachten. Eigenlijk is er in onze hele werking maar één regel: respect voor en door iedereen. Dat is voor iedereen duidelijk en er gebeurt hier dan ook niet veel wat niet door de beugel kan”, zegt Serrano.

Elke dag een nieuwe kans

“Vele gasten helpen elkaar spontaan en er is zelden sprake van conflict. Als dat toch eens gebeurt dat iemand heel erg dronken is en de werking stoort, moet hij of zij naar buiten. De volgende dag is iedereen terug welkom: een nieuwe dag, een nieuwe kans”, zegt Serrano.

Free Clinic focust zich vooral op mensen met een verslaving. Deze winteropvang is breder: iedereen is welkom. Mensen hebben soms wel een dak boven hun hoofd, maar voelen zich toch erg eenzaam. “Ze horen van ons initiatief via OCMW of andere organisaties. Mond-tot-mond reclame werkt nog altijd het beste. Net omdat het hier zo laagdrempelig is, kunnen we naar mensen luisteren, hen eventueel doorverwijzen of praktisch met iets kleins helpen. Zo zijn er altijd boterhammen, soep, naalden, maandverband, condooms,… voorhanden. Wie wil kan even bijslapen op een van de slaapmatten”, zegt Serrano.

“Vluchtelingen zijn dus ook welkom, maar slechts een paar enkelingen hebben de weg gevonden. Dat komt waarschijnlijk omdat veel procedures nog lopen en ze nog opvang krijgen. Wanneer er grote aantallen mensen worden uitgewezen, zullen er een aantal van hen waarschijnlijk op straat terechtkomen”, voorspelt Serrano.

De Karel de Grote Hogeschool wil verbindingen zoals deze blijven maken met de buurt. “Studenten effectief stage te laten lopen in dit project is moeilijk, omdat er aan een aantal uren moet worden voldaan. Maar het ervaringsleren blijven we alvast sterk promoten bij onze eerstejaarsstudenten”, zegt Verlinden.

 

(Ex-) straatbewoners gidsen je door de stad

Antwerpen Blueprint is een manier om op ontdekkingstocht te gaan in de stad, maar ook om in dialoog te treden over thema’s als armoede, verslaving, diversiteit en het buurtleven. Een ervaringsdeskundige vertelt over verandering in de omgeving en het eigen leven, het vroeger en nu vanuit de eigen ervaring in zijn taal en op zijn manier. “De vrijwilligers kregen een opleiding tot gids en kennen de buurt echt. Het is een ervaring die tot confrontatie met de realiteit leidt, maar ook heel mooi kan zijn. Er is een verschil tussen elke dag bedelaars voorbij lopen en het verhaal horen van degene die daar zit of gezeten heeft. Het is wel eens gebeurd dat de gids niet komt opdagen, ook dat is de realiteit. Hierdoor komt de situatie dichterbij en wordt ze genormaliseerd.”, klinkt het bij initiatiefnemer Free Clinic. Wie zin heeft in een unieke inkijk in de veelbesproken buurt Antwerpen Noord kan terecht bij free-clinic.be