gezondheid

Onstuimig bloed

Bijsluiter

Na de terroristische aanslagen in Brussel ging Joris zich spontaan aanmelden om bloed te geven voor de slachtoffers, maar hij kwam van een kale reis thuis. Onafgezien van het heuglijke feit dat er geen prangend bloedtekort was, bleek hij als homoman uitgesloten van bloeddonatie. En daar schrok hij wel even van.

Joris deelt al 20 jaar lief en leed met Frank, zijn vaste partner. Hij frequenteert geen sauna’s of darkrooms. Maar over zijn gedrag werden geen vragen gesteld. Mannen die ooit seks hadden met een man, worden uitgesloten. Punt. Wie de onlinetest van het Rode Kruis invult alvorens zich aan te bieden, kan zo’n vernederende confrontatie vermijden. Waarom homomannen worden uitgesloten om bloed te geven, heeft nochtans niets met discriminatie, maar alles met het verhoogde risico op hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) te maken. Meer dan de helft van alle nieuwe hiv-besmettingen wordt vastgesteld bij mannen die seks hebben gehad met mannen. Uit de cijfers van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid kan men afleiden dat één op twintig homoseksuele mannen besmet is met hiv. Ter vergelijking: bij mannen die uitsluitend heteroseks hebben, is dit slechts één op duizend. Heel wat mannen doen een hiv-infectie op zonder het te weten en velen ontdekken het pas wanneer de eerste symptomen van aids opduiken.

 

“De overheid vertrekt van het recht van een patiënt op veilig bloed, niet van het recht van een persoon om donor te zijn.”

Bijkomend probleem is dat hiv-tests niet waterdicht zijn. In de periode meteen na de besmetting (de zogenaamde vensterperiode) is hiv nog niet opspoorbaar. Daardoor kan donorbloed besmet zijn zonder dat men dit kan vaststellen. Door mannen die seks hebben met mannen uit te sluiten, wil de overheid de kwaliteit van het donorbloed waarborgen en de ontvangers beschermen. De overheid (en Rode Kruis-Vlaanderen dat de maatregel in praktijk brengt) vertrekt van het recht van een patiënt op veilig bloed, niet van het recht van een persoon om donor te zijn. Overigens worden niet alleen mannen die seks hebben met mannen uitgesloten. Van alle kandidaat- donoren, hetero of homo, met een verhoogde kans op een soa, hepatitis B en C, wordt bloeddonatie geweigerd. Zo mag je bijvoorbeeld vier maanden lang geen bloed geven wanneer je een nieuwe seksuele partner hebt. En je moet twaalf maanden wachten na het beëindigen van diverse seksuele risicosituaties, zoals wisselende sekspartners of een partner met hoog risico op hiv of hepatitis.

Mannen die seks hebben met mannen definitief uitsluiten, gaat natuurlijk een stapje verder. In een aantal landen heeft men dit uitsluitingscriterium ondertussen aangepast en mogen mannen die een jaar lang geen seks hadden met mannen, wel weer bloed geven. De homobeweging wijst erop dat een vrouw die seks had met een partner die hiv-seropositief is, twaalf maanden na het beëindigen van die risicosituatie wel opnieuw bloed mag geven. Frankrijk heeft het uitsluitingscriterium voor homomannen recent versoepeld tot één jaar lang geen seks hebben met een man. Bestaande literatuur geeft aan dat er enkel een verhoogd risico bestaat op hiv bij donoren die minder dan één jaar geleden seksueel contact hadden met een andere man. Een interdisciplinaire werkgroep, opgericht door minister van Volksgezondheid Maggie De Block, onderzoekt de zaak. Waarschijnlijk wordt nog deze zomer beslist of mannen die een jaar lang geen seks hadden met mannen niet langer levenslang uitgesloten worden van bloeddonatie. 

www.rodekruis.be/msm

 

Marleen Finoulst is hoofdredacteur van Bodytalk en schrijft voor Weliswaar over gezondheidskwesties. Bedenkingen waar we beter van worden.