'Een bewoner zei ooit: ik woon hier precies in de hemel'

Op het Maarschalk Montgomeryplein in Borgerhout wonen vijf senioren – drie mannen en twee vrouwen – samen in het unieke sociale cohousingproject SeniorenThuis. Een alternatieve woonvorm voor 65-plussers die in aanmerking komen voor sociale huur, en die een beperkt sociaal netwerk en een beginnende zorgbehoefte hebben.

Kleinschalig, huiselijk alternatief

Vrijwilligster Julia Van Gils werkte voor haar pensioen voor seniorenvereniging OKRA en was al bij SeniorenThuis betrokken sinds de opstart. Al zes jaar begeleidt ze de bewoners. “Voor mensen die het financieel moeilijk hebben, is een woonzorgcentrum of assistentiewoning onbetaalbaar. Voor hen biedt SeniorenThuis een kleinschalig, huiselijk alternatief”, legt ze uit. “Doordat de bewoners elkaar helpen, kunnen ze langer zelfredzaam wonen. En omdat ze samenleven en ons hebben, de vrijwilligers, is er van eenzaamheid geen sprake. Er is ook een goed contact met de buren. Sinds de coronacrisis steekt een buurvrouw zelfs een handje toe met de boodschappen. Vroeger woonden de bewoners trouwens ook al in deze buurt. Het is fijn als mensen op hun oude dag in hun vertrouwde buurt kunnen blijven wonen.” 

Koffieklets 

Vroeger woonde Julia zelf ook in Borgerhout, en ging ze om de paar dagen bij de bewoners langs. En elke veertien dagen organiseerde ze koffieklets, een gezellige vergadering met koffie en een koekje, om praktische afspraken te maken en samen met de bewoners te bekijken waar ze nood aan hadden. “Door de coronacrisis ga ik minder langs – alle bewoners bleven tot nu gelukkig van het coronavirus gespaard – maar ze bellen mij bijna elke dag. Ik ben hun aanspreekpunt, en als ze specifieke hulp nodig hebben, zorg ik dat die er komt”, zegt Julia. “Soms bellen ze mij ook zomaar, en om de twee weken breng ik een lekkere maaltijd.” 

“In het begin dachten we namelijk dat de bewoners samen zouden koken, maar dat gebeurt niet echt. Iedereen heeft eigen eetgewoontes, en ook een eigen budget. Omdat we zagen dat sommige mensen nauwelijks geld hadden voor eten, klopten we aan bij Welzijnszorg. Zo kregen we een budget waarmee we om de veertien dagen kunnen koken.” 

Wonen in de hemel

“De financiële situatie van de bewoners vind ik best confronterend”, bekent Julia. “Toen de bewoners in het huis trokken, hadden sommigen geen geld voor meubels. Voor het eerst zag ik echte armoede, op dat vlak ging er wel een wereld voor mij open. Door dit vrijwilligerswerk ben ik me veel meer bewust geworden van mijn eigen situatie en ben ik nog gemotiveerder om deze mensen een mooie oude dag te bezorgen. Eén van de bewoonsters zei ooit: ‘Ik woon hier precies in de hemel.’ Een mooier compliment bestaat er niet voor mij.” 

“In het begin zagen we ook dat de bewoners worstelden met hun wasgoed. Met hun krappe budget gingen ze naar dure wassalons. Daarom zorgden we voor een gemeenschappelijke wasmachine en een droogkast, wat goedkoper en handiger is.”

“En om de coronacrisis het hoofd te bieden, regelden we mondmaskers en alcoholgel. Die kregen we van de Antwerpse Gasthuiszusters. De grote sterkte van SeniorenThuis is dat we – in samenwerking met beweging.net – een heel uitgebreid netwerk hebben, en dat we weten waar we terechtkunnen voor hulp.”

SeniorenThuis breidt uit 

Omwille van het succes van SeniorenThuis in Borgerhout, plant de sociale huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning twee nieuwe projecten in Antwerpen en Kontich. Op het Antwerpse Eilandje en in Kontich-Kazerne staan twee jonge, beloftevolle architecten in voor het ontwerp in samenwerking met de Vlaamse Bouwmeester. Ook de twee vrijwilligsters van Borgerhout worden nauw bij de nieuwe projecten betrokken. “Wij deden de afgelopen zes jaar heel wat ervaring op bij SeniorenThuis en die praktische knowhow geven we door aan de mensen die de nieuwe projecten zullen trekken.”

Hoelang Julia zichzelf nog in de weer ziet bij SeniorenThuis? “Zolang als het kan, want ik vind dat heel plezant”, lacht ze. “Ik steek er heel wat tijd in, maar ik krijg er zoveel vriendschap voor terug. En samen met de andere vrijwilligster vorm ik een hecht team. We helpen elkaar. Dus laat mij dit maar doen, zo blijf ik tijdens mijn pensioen nog nuttig bezig (lacht).”