welzijn & zorg

“Samenwerking tussen beleidsdomeinen is cruciaal”

Decreet werk- en zorgtrajecten vernieuwd
11.10.2022
Foto's
Jan Locus

Het vernieuwde decreet over de werk- en zorgtrajecten zorgt voor meer activeringstrajecten. Ook de onthaaltrajecten krijgen meer aandacht. Loes Houthuys en Joke Sannen van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin vinden het vernieuwde decreet een belangrijk signaal. De samenleving blijft inzetten op deze doelgroep.

Heel wat mensen willen een job, maar slagen daar omwille van een zorg- of welzijnsprobleem niet in. De werk- en zorgtrajecten zorgen voor een aanbod op maat, waarin werk en zorg goed gecombineerd worden. Zo krijgt iedereen toch de kans om actief te zijn en stappen te zetten naar een betaalde job of naar een nuttige bezigheid. Dit alles is geregeld in een recent vernieuwd decreet. “Het oorspronkelijk decreet kwam tot stand mede op vraag van de sector”, vertelt Loes Houthuys, beleidsmedewerker bij de Afdeling Beleidsontwikkeling. “Er was al heel wat arbeidszorg, maar nog niet in een goed afgebakend regelgevend kader. Het gaat hier om mensen met zware zorg- en welzijnsproblematieken die ver van de arbeidsmarkt verwijderd zijn. Het is belangrijk dat zij de kans krijgen om ook deel te nemen aan de samenleving en eventueel door te stromen naar betaald werk.” De trajecten nemen verschillende vormen aan: activeringstrajecten, arbeidsmatige activiteiten en onthaaltrajecten via het Geïntegreerd Breed Onthaal.

Geïntegreerd Breed Onthaal

De vernieuwingen in het decreet zorgen voor een beter aanbod binnen de trajecten. Daarbij werd er rekening gehouden met de evaluatie-onderzoeken van Viona (Vlaams Interuniversitair Onderzoeksnetwerk Arbeidsmarktrapportering) en het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, en met verwachtingen vanuit de sector. “De basis bleef hetzelfde”, aldus Joke Sannen, teamverantwoordelijke van het Team Lokaal Sociaal Beleid van de Afdeling Welzijn en Samenleving. “Er werd al nauw samengewerkt met VDAB in de activeringstrajecten en arbeidsmatige activiteiten, maar soms waren er geen oplossingen voor mensen via deze tewerkstellingstrajecten. Deze mensen krijgen een ‘advies welzijn’ omdat ze door een zorg- of welzijnsproblematiek op korte  of middellange termijn niet (meer) betaald aan de slag kunnen.” Het vernieuwde decreet biedt hiervoor een kader en regelt de toeleiding van VDAB naar de kernpartners van het Geïntegreerd Breed Onthaal. “Omdat activeringstrajecten of arbeidsmatige activiteiten niet altijd voor iedereen haalbaar zijn, zijn er ook de onthaaltrajecten bij het Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO). Het GBO is een samenwerkingsverband tussen het OCMW, het centrum voor algemeen welzijnswerk (CAW) en de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen (DMW). Het GBO heeft als doel onderbescherming tegen te gaan en de toegankelijkheid naar de hulpverlening te verhogen.”

“De voorbereiding van het decreet was een intens traject met veel mensen uit verschillende afdelingen en beleidsdomeinen.”Mensen met een advies ‘welzijn’ worden zo georiënteerd naar het gepaste hulpverleningsaanbod. “Het doel is om kwetsbare mensen te helpen, zodat ze al hun rechten op vlak van onderwijs of huisvesting voldoende kunnen opnemen”, zegt Joke. “Het is een vrijwillig traject dat volledig losstaat van tewerkstelling, wat de mogelijkheid biedt om de problemen op het vlak van welzijn aan te pakken en te zorgen voor een stabiele levenssituatie.”

Gegevensoverdracht

“VDAB is een heel interessante partner om mee samen te werken, maar het is geen zorgvoorziening”, beaamt Loes. “VDAB volgt mensen op die uitkeringsgerechtigd zijn, maar niet iedereen zit er op de juiste plek door bepaalde welzijns- en zorgproblemen. Het grote voordeel van GBO is dat zij niet op één levensdomein focussen. Zo kan er heel gericht doorverwezen worden.”

'Het nieuwe decreet zal de toegang tot de arbeidsmarkt verbeteren.'Door de vernieuwingen in het decreet zullen gegevens vlotter uitgewisseld kunnen worden tussen verschillende werk- en zorgactoren, rekening houdend met de privacywetgeving. “Door de gegevensoverdracht van VDAB naar GBO-kernpartners kunnen zij proactief contact opnemen met de mensen die tot de doelgroep behoren”, legt Joke uit. “Er staat in het vernieuwde decreet ook opgesomd welke gegevens precies doorgegeven mogen worden en welke niet. Gegevens gaan van VDAB naar de GBO-partners, en niet omgekeerd. VDAB geeft dan aan dat er in een dossier welzijnsgerichte aspecten een rol spelen waarvoor zij niet bevoegd zijn.”

Sociale economie en welzijn

Loes en Joke zijn erg tevreden over het vernieuwde decreet, al is er altijd ruimte voor verbetering. “We hebben nu arbeidsmatige activiteiten in de sociale economie en arbeidsmatige activiteiten in het kader van het gezondheids- en welzijnsbeleid. Die zijn nog niet sterk genoeg aan elkaar gekoppeld, maar dat kunnen we in de toekomst nog verbeteren”, zegt Loes.

Een geslaagd nieuw decreet dus, al was de totstandkoming niet altijd even eenvoudig. “Dit is geen verhaal van Joke en ikzelf, dit is het verhaal van een hele grote groep mensen die hier hun schouders onder hebben gezet”, vertelt Loes. “Het Departement WVG werkte onder andere ook samen met het Departement Werk en Sociale Economie. Het was een heel intens traject met veel mensen uit verschillende afdelingen en beleidsdomeinen. Dat maakte het soms complex, maar ook heel interessant.” “Nu het vernieuwde decreet er is, moet het toegepast worden in de sectoren”, vult Joke haar aan. “Dit zal goed gecommuniceerd moeten worden naar de sectoren. Zij zijn tenslotte degenen die dit systeem doen slagen.”