“Vroeger was ik tuig op de fiets. Vandaag ben ik opvoeder op de step”

“Iedereen is hier welkom”, steekt Rafa van wal. “Je hoeft hier geen papieren of geschiedenis voor te leggen, zoals bij veel hulpverleningsinstanties wel het geval is. Je vertelt enkel wat je kwijt wil, en wanneer je dat wil. Als je hier enkel komt voor een kom soep en wat gezelschap: ook prima. Na een tijdje weten de gasten dat ze ons kunnen vertrouwen, en vertellen ze alsnog waar ze mee zitten of waar ze hulp bij kunnen gebruiken.”

In opstand tegen onrecht

Rafa is zelf in armoede opgegroeid. “Mijn vader had een alcoholprobleem en was agressief tegen mijn moeder. Mijn ouders scheidden toen ik zes was. Dat maakte dat ik al heel jong de vaderrol op mij nam. We waren soms alleen thuis omdat mama de eindjes aan elkaar probeerde te knopen door verschillende jobs te doen. Ik moest dan op mijn jongere broer letten. Door die voorsprong vond ik moeilijk aansluiting bij kinderen van mijn eigen leeftijd. Oudere kinderen hadden niet altijd een goeie invloed op mij. Vaak nam ik het ook op voor jongere kinderen die gepest werden, waardoor ik ook mee gepest werd.”

“Onrecht kon ik niet verdragen, maar zo kwam ik vaak zelf in de problemen. Ik kreeg psychische problemen: altijd had ik het gevoel dat ik niet goed genoeg was, ook al deed ik echt mijn best. Rond mijn zestien wilde ik liever opvoeder worden in plaats van lasser. Maar mijn psychiater dacht ik dat ik mezelf wat overschatte. Na een aantal beroepsverkennende stages in voorzieningen voor personen met een handicap voelde ik dat mijn roeping toch in de bestrijding van kansarmoede lag. Rond mijn 25 ben ik gestart met een opleiding jeugd- en gehandicaptenzorg, om even later over te schakelen naar de opleiding ervaringsdeskundige in de armoede. Die heb ik succesvol afgewerkt.”

“Voor ervaringsdeskundigen waren er niet veel vacatures, dus besloot ik toch nog de opleiding opvoeder aan te vatten. Ik wilde koste wat kost bewijzen dat ik het kon”, vertelt Rafa strijdvaardig. “Zo ben ik twee jaar geleden bij Compagnie & Co terechtgekomen. Eigenlijk nam Paula maximum twee stagiairs tegelijk aan, maar ze besloot toch om mij er nog bij te nemen omdat ik met een andere invalshoek werkte en al wat ouder was dan de rest.”

Talent vastpakken

“Ik vind diversiteit in mijn team belangrijk”, bevestigt Paula. “Dus als er een buitenbeentje binnenwaait, dan heb ik die er graag bij.” Tijdens zijn stage groeide Rafa al snel door naar rechterhand van Paula. Hij studeerde af als opvoeder en nadat Compagnie & Co erkend werd als vereniging waar armen het woord nemen, kon hij er betaald aan de slag. “Dat was het moment waar ik twintig jaar naartoe gewerkt had”, aldus een fiere Rafa. “Ik ben heel blij met de kansen die ik van Paula kreeg. Eindelijk was er nog iemand die in me geloofde, naast mijn moeder. Dat ik mijn doel behaalde terwijl er zo weinig mensen iets in mij zagen, maakt het voor mij nog waardevoller. Veel mensen staan op hun 20 al waar ik pas op mijn 40 sta. Maar ik ben er tóch geraakt. Dat geef ik mee aan de mensen met wie ik werk: kijk waar je vandaan komt, en hoe waardevol de weg is die je al hebt afgelegd.”

Wat moet een nieuwe vrijwilliger weten of kunnen volgens coach Rafa? “We vertrekken altijd vanuit hun eigen kracht”, zegt Rafa. “Wat kan je goed, wat doe je graag? Kook je graag, wil je een spel spelen met de mensen die hier binnenkomen?” “Iedereen heeft een talent”, vult Paula aan. “Het is aan ons om dat vast te pakken.”

Dromen van een inclusieve samenleving

“Een warme, inclusieve samenleving is mijn droom”, aldus Rafa. “Vroeger zorgden we voor de hele stam, nu is het ieder voor zich. We wonen nu wel allemaal in een mooi huis, en zijn misschien jaloers op wat een ander heeft. Waar is ondertussen de menselijke warmte gebleven? De missie en visie van Compagnie & Co is tegelijk ook mijn persoonlijke visie. Compagnie en Co is niet alleen mijn werk, maar ook mijn tweede thuis. Hier kan ik zijn wie ik ben, met mijn kwaliteiten, maar ook met mijn gebreken. Mensen die me kennen van vroeger, hebben vooroordelen. Maar in mijn professioneel netwerk ben ik gewoon Rafa, en ben ik goed zoals ik ben.”

“Onze kracht is dat we ons kwetsbaar mogen en durven opstellen”, bevestigt Paula. “Het vraagt moed om dat te kunnen doen. Voor ons is dat echt belangrijk, omdat ik zie dat we zo dingen bereiken met onze mensen. Op die manier vinden mensen weer aansluiting, en een opstapje van waaruit ze opnieuw kunnen groeien in de maatschappij.”

“Wat ik zelf miste in mijn leven gebruik ik als basis van mijn werk”, besluit Rafa. “Ik probeer de hulp te zijn die ik toen zelf nodig had. Voor de Rafa’s die bij ons aankloppen, hoop ik dat hun traject korter duurt dan de 20 jaar die ik nodig had. Dan zijn mijn ervaringen niet voor niets geweest.”