De zorgzame buurt
In een zorgzame buurt kunnen mensen – ongeacht hun leeftijd of zorgbehoefte – in hun vertrouwde huis blijven wonen. Wanneer iemand ouder of ziek wordt, verkleint de actieradius vaak, en wint de buurt aan belang bij de organisatie van het dagelijkse leven. Een zorgzame buurt geeft vorm aan de vermaatschappelijking van de zorg, en die vermaatschappelijking kan niet zonder buurtgericht werken en denken. Menselijke relaties en sociale cohesie kunnen dan deel van het antwoord zijn op problemen als vergrijzing en gezinsverdunning.
Dat betekent niet dat professionele zorg moet afgebouwd worden. Een goede samenwerking van professionele zorgverleners en vrijwilligers is noodzakelijk. In een ideale situatie hebben beiden daarbij oog voor alle behoeften van wie zorg nodig heeft, en niet alleen de fysieke of medische noden.
Samenhuizen in Brussel is zo’n zorgzame woonomgeving, op maat van maatschappelijk kwetsbare mensen. Jongeren, ouderen, volwassenen met een verstandelijke beperking, geheugenstoornis of psychiatrische problematiek wonen er samen. Linde en Thomas – een jong koppel – kwamen er na hun studies wonen en stellen vast dat ‘integratie niks speciaals hoeft te zijn’. “We maken gewoon deel uit van mekaars leven.” En iedereen steekt een handje toe waar het kan.
Samenlevingsopbouw Limburg stuurt dan weer vrijwilligers langs bij 65-plussers in hun buurt, om hen te informeren over de hulp en zorg die ze kunnen krijgen in hun gemeente. Tegelijk pikken de vrijwilligers daarbij signalen van zorgnoden op, zodat er indien nodig hulpverlening kan ingeschakeld worden. En als iemand behoefte heeft aan wat gezelschap of iemand om een kop koffie mee te drinken, dan brengen ze hem of haar in contact met een ‘buurtgezel’.
Ook Huis Perrekes is een goed voorbeeld van zorg waar de buurt een grote rol in speelt. De begeleiders gaan er met de bewoners met dementie naar buiten, het dorp in. Naar de gemeenschappelijke moestuin die ze samen met de kinderen van het dorpsschooltje onderhouden. Naar het kermisbal. Of naar de petanquebaan waar ze samen met de leden van de plaatselijke KWB een potje petanque spelen. Mensen uit de buurt komen ook in Huis Perrekes binnen om samen met de bewoners te zingen in het koor De Betties, of te helpen bij het koken van de avondmaaltijd. Door die ontmoetingen in en rond Huis Perrekes ontstaat er, als vanzelf, een zorgzame buurt. En wordt de vermaatschappelijking van de zorg – waar iedereen de mond van vol heeft – in de praktijk gebracht.