Green Deal Duurzame Zorg: de zorg in de bres voor onze planeet

Duurzaamheid en zorg zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar. De klimaatverandering brengt immers gezondheidsrisico's met zich mee. Denk maar aan de gevolgen van hittegolven, infectieziekten, klimaatangst en -depressie. De Green Deal wil samenwerking tussen organisaties stimuleren zodat ze kennis en ervaringen kunnen uitwisselen. Als elke organisatie zijn stukje van de puzzel bijdraagt, vormen vele kleintjes een groot geheel. Zo komen we samen tot de noodzakelijke duurzame versnelling. 

Wat is de Green Deal? 

De Green Deal is een vrijwillige overeenkomst tussen privépartners en de Vlaamse overheid om samen een duurzaam project te starten. Het gaat om een inspanningsverbintenis, geen resultaatsverbintenis. Een organisatie die deelneemt, engageert zich voor een periode van drie jaar. 

Vier thema's

Natuur en gezondheid

Het creëren van een natuurlijke omgeving rond zorg- en welzijnsorganisaties heeft een heilzaam effect op het welzijn van zowel personeel als gebruikers. Bovendien zorgen weldoordachte aanpassingen van de directe omgeving, zoals maximale ontharding maar ook het toepassen van op natuur en ecosysteem gebaseerde oplossingen (bv. wadi’s en inheemse aanplanting) voor toekomstbestendige sites. Tot slot promoot een natuurinclusieve zorg, naast het kwalitatief vergroenen van de site, ook de connectie en het gebruik van natuur als gezondheidsbevorderend element. Integratie van de natuur in de zorg is daarvoor een sleutelinstrument.

Klimaat en infrastructuur

De klimaatcrisis vereist gerichte keuzes die de infrastructuur en dagelijkse werking van de sector klimaatrobuust(er) maken. Dat kan door te streven naar koolstofneutraliteit, o.a. via minder energieverbruik en door een transitie naar hernieuwbare energiebronnen. Maar ook door oog te hebben voor de principes van circulair bouwen en het herdenken van de ruimtelijke ontwikkeling van voorzieningen. Verder is het verduurzamen van de mobiliteit en voeding een belangrijke focus binnen dit thema. Naast het vermijden van verdere klimaatverandering (mitigatie) is het belangrijk om de zorg aan te passen aan de verandering die al aan het gebeuren is (adaptatie). Samen met ingrepen aan de buitenomgeving, kunnen aanpassingen aan de infrastructuur zelf sites weerbaarder maken tegen o.a. hitte, wateroverlast en droogte.

Materialen en afval

In de dagelijkse werking van de zorg- en welzijnssector worden veel materialen gebruikt. Een groot deel van deze materialen kan niet hergebruikt worden en eindigt dus als afval. De sector kan, naast basisstappen binnen afvalpreventie, de stap zetten naar meer circulaire aankopen. Bij circulaire aankopen wordt ingezet op minder materialen, meer gerecycleerde content, een langere levensduur van producten en het verzekeren van hergebruik en recyclage. Acties zijn mogelijk op het vlak van voeding, medische gebruiksgoederen, inrichting en meubilair, bedrijfskleding, ICT en elektronica, witgoed, facilitaire producten, luiers en bouwmaterialen.

Geneesmiddelen in water

Bij de behandeling van ziekten spelen geneesmiddelen een belangrijke rol. Na gebruik komen deze geneesmiddelen via de urine en de ontlasting in ons afvalwater terecht. Gezien waterzuiveringsinstallaties niet ontworpen zijn om er alle mogelijke geneesmiddelen uit te halen, komen verschillende medicijnresten in onze waterlopen terecht. Dat houdt risico's in voor het leefmilieu, potentieel hergebruik van dit water of zelfs ons drinkwater. Door o.a. de vergrijzing en het toenemend aantal welvaartsziekten wordt verwacht dat meer medicijnen zullen vrijkomen in het milieu. Bovendien kan de klimaatverandering de impact hiervan op het milieu nog vergroten: in tijden van droogte zullen de concentraties van actieve stoffen in de waterlopen hoger zijn en hevige regen en overstromingen kunnen leiden tot verdere verspreiding. Dit probleem moet ketenbreed aangepakt worden, dat wil zeggen van de ontwikkeling en productie, over het voorschrijven en gebruiken van medicijnen tot het afval en de zuivering van het water. 

Wil je weten welke acties welzijns- en zorgvoorzieningen kunnen ondernemen om deze problemen aan te pakken? Kijk voor concrete voorbeelden in de inspiratietekst van de Green Deal op de webpagina van Departement Omgeving.

Voordelen van deelname aan de Green Deal

• Toegang tot een inspirerend Lerend Netwerk: aanleveren van gepaste expertise, kennis- en ervaringsdeling en heldere informatie
• Samenwerking stimuleren, incl. vernieuwende connecties
• Inspirerende initiatieven en green dreamers en leaders leren kennen
• Mee de prioriteiten bepalen en knelpunten aankaarten
• Een rechtstreeks aanspreekpunt bij de Vlaamse overheid
• Verhoogde zichtbaarheid van eigen organisatie
• Effectieve verduurzaming

Hoe deelnemen?

Intekenen op de Green Deal Duurzame Zorg doe je door het engagementsformulier in te vullen. Hierin vermeld je op welke acties jij of jouw organisatie wil inzetten gedurende de Green Deal periode:
1. Laat je inspireren door de aanklikbare menukaart in de inspiratietekst. 
2. Kies minimum twee acties uit
3. Vul het engagementsformulier in voor 8 maart
4. Laad het ingevulde en ondertekende engagementsformulier op via de online intekenmodule
5. Vul de nodige administratieve gegevens in
6. Proficiat! Jouw organisatie is een deelnemende partij aan deze Green Deal Duurzame Zorg. 
7. Toost mee op de start van het groen project op de Kick-off op woensdag 15 maart in AZ Groeninge in Kortrijk.
8. Tijd voor actie!

Wil je met jouw organisatie bijdragen aan een duurzame transitie binnen de zorg- en welzijnssector? Heb je vragen of nood aan extra informatie en concrete voorbeelden van invulling? Schrijf je in voor de 'Infosessie Green Deal Duurzame Zorg'. Deze online infosessie vindt plaats op donderdag 16 februari, van 10.00 tot 11.30 uur. Inschrijven is mogelijk via deze link.