welzijn & zorg

Vrijwilliger zonder zorgen

Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk wil geïnformeerde en verzekerde vrijwilligers
1.02.2019
Foto's
Bob Van Mol

Het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk is al jaar en dag hét baken voor vrijwilligers en de organisaties waar ze aan de slag gaan. Nog meer dan vroeger zal het Steunpunt in de toekomst evolueren naar een expertisecentrum dat wil informeren en goede praktijken wil delen, en ervoor wil zorgen dat elke vrijwilliger – in welke sector dan ook – correct verzekerd is. 

De evolutie van het Steunpunt naar expertisecentrum zien wij als een erkenning van de beleidsmakers dat we goed bezig zijn”, steekt directeur Eva Hambach van wal. “Het beleid is lang niet erg gecoördineerd geweest. Hoe een vrijwilliger ‘verzorgd’ werd, hing lang af van de sector waarin hij aan slag was. Wij zijn altijd vragende partij geweest voor een meer gecoördineerd vrijwilligersbeleid. De verschillen tussen de sectoren zijn traditioneel gegroeid: de welzijnssector pakt vrijwilligerswerk anders aan dan de cultuursector. Al zie je naast de verschillen ook wel gelijkenissen: bijna elke sector heeft wel een vorm van kwaliteitsstandaarden en aandachtspunten voor het voeren van een degelijk beleid. Grote koepelstructuren met een traditie van vrijwilligerswerk investeren wel het meest in vorming, ondersteuning en begeleiding. Dat is niet in elke sector zo. Maar onze insteek is dat elke vrijwilliger gelijk behandeld en gelijk beschermd moet zijn – of hij nu in een sector met een ‘beschermend’ decreet werkt of niet. Dat is voor ons de kern van een gecoördineerd vrijwilligersbeleid.”

Kernopdrachten: informeren, verzekeren, promoten
Het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk verzorgt nu al een helpdesk waar organisaties en vrijwilligers naar kunnen bellen voor informatie en ondersteuning. “In de top drie van vragen aan onze helpdesk staat de vraag hoe het precies zit met de onkostenvergoeding. Daar bestaat veel verwarring over. De regelgeving is niet eenduidig en wordt doorkruist door andere initiatieven zoals het onbelast bijklussen.” Ze geven ook regelmatig infosessies. Maar in de toekomst gaan ze als expertisecentrum nog meer info en goede praktijken verzamelen op het terrein. De beste info willen ze te verspreiden naar álle organisaties. “We willen dat alle organisaties die met vrijwilligers werken van elkaar kunnen leren, over de grenzen van sectoren heen. Er gebeuren zoveel mooie en nuttige dingen in bepaalde sectoren, maar de knowhow blijft daar zitten en verspreidt zich niet. We willen er in de toekomst voor zorgen dat dat wel meer gebeurt.”
“We kregen recent de opdracht om alle vrijwilligers te voorzien van een gratis verzekering. De bedoeling is om dit voor de kleine organisaties te doen die buiten de aansprakelijkheidsregeling van de vrijwilligerswet vallen: feitelijke verenigingen waar vrijwilligers geen immuniteit genieten. Zij moeten wat gesensibiliseerd worden, zodat de vrijwilliger wordt beschermd als er een probleem opduikt. Er zijn nu heel wat organisaties die gebruikmaken van die gratis verzekering, maar vanaf april 2019 moeten we strenger zijn: wie al subsidie krijgt om te werken met vrijwilligers zal niet zomaar aanspraak kunnen maken op de gratis verzekering. Ook wie met betaald personeel werkt, wordt geacht zich een betaalde verzekering voor vrijwilligers te kunnen veroorloven. Het is een hulpmiddel voor kleine vzw’s en feitelijke verenigingen die anders niet goed weten waar en hoe ze een verzekering moeten afsluiten. De middelen zijn schaars en we willen ze inzetten waar ze het hardste nodig zijn.” 
“Daarnaast willen we ook alle organisaties sensibiliseren om polissen en vrijwilligersovereenkomsten na te kijken. In sommige polissen zagen we bijvoorbeeld dat oudere vrijwilligers niet verzekerd werden. Dat kan uiteraard niet. Soms heeft een vrijwilliger een ongelukje, en blijkt pas daarna dat hij of zij niet verzekerd is. Organisaties zijn dynamisch, en hun activiteiten en noden veranderen. Het is geen overbodige luxe om af en toe te kijken of je verzekeringspolis daar nog aan beantwoordt.” 
De derde en laatste taak van het Steunpunt is de promotie van vrijwilligerswerk. “Dat doen we elk jaar, onder andere tijdens de Week van de Vrijwilliger (23 februari tot 3 maart), de Internationale Dag van de Vrijwilliger (5 december), en een studiedag in de Week van de Vrijwilliger. Die laatste gaat dit jaar over competenties van vrijwilligers”, vertelt Eva.   
Competente vrijwilligers
Het Steunpunt werkt samen met VDAB en wil samen met hen meer inzetten op de competenties die vrijwilligers ontwikkelen tijdens hun vrijwilligerswerk. “Op dit moment kan je op de website van VDAB je cv invullen, waarbij gevraagd wordt naar je opleiding, stages en hobby’s”, legt Eva uit. “Maar er wordt niet expliciet gevraagd naar vrijwilligerswerk. Terwijl er zoveel mensen talenten ontdekken tijdens vrijwilligerswerk. Vaak gaat het dan om zogenaamde soft skills, zoals persoonlijke communicatie en sociale vaardigheden. Die zaken leer je bij uitstek in het vrijwilligerswerk. Ze komen prima van pas als je daarna op zoek gaat naar een (nieuwe) betaalde job.”

www.vrijwilligerswerk.be